Recensies

Prof. Dr. Hoksbergen. Specialist adoptie.

Recensie/boekbespreking verschijnt in LAVA Contact sept. 2013

De laatste jaren zien we steeds meer 'adoptieboeken' verschijnen. Boeken geschreven door geadopteerden, door adoptieouders, wetenschappelijke onderzoekers en soms door journalisten of andere betrokkenen. Vergeleken met de situatie van vóór 2000 is er erg veel veranderd. Tot die tijd zagen we vrijwel hoofdzakelijk boeken van onderzoekers, op enkele boeken van adoptieouders na - in ieder geval: van Geertje van Egmond, Coby Grasvelt en Helma van de Berg.

Lilian van de Water is adoptiemoeder van Daphne. Zij is op 4 december 1982 in Indonesië geboren. Als de adoptieouders Daphne in januari 1983 uit Indonesië gaan ophalen, behoren zij zo ongeveer tot de laatsten die dat jaar nog een kind uit Indonesië kunnen adopteren. In november van dat jaar ging dit adoptiekanaal om meer redenen geheel dicht . Lilian vermeldt dit ook (p. 45). In december 1985, als Daphne drie jaar is, zal Yorick dan van vijf maanden door adoptievader uit Colombia worden opgehaald. In mei 1987 krijgen ze tot hun verrassing ook nog een eigen kind, hun zoon Ivar.

Lilian heeft op een aandoenlijke en ook nuchtere manier vrijwel het gehele proces van de adoptie tot aan het tragische overlijden van Daphne, als zij 26 jaar is, beschreven. Haar steeds bijgehouden dagboek helpt haar om de hele geschiedenis van haar gezin met Daphne en de twee jongens goed op papier te krijgen. Met alle aandacht voor de belangrijkste gevoelens, gebeurtenissen en feiten. Ze doet in een strikt chronologische volgorde. Van hun besluit om tot adoptie over te gaan tot de situatie in hun gezin enkele decennia later. De geschiedenis met en ontwikkeling van Daphne staan geheel centraal. Aan beide jongens wordt vooral aandacht besteed voor zover dit te maken heeft met hun relatie met Daphne.

Uitvoerig gaat adoptiemoeder in op de ontwikkeling van Daphne, de gedragsproblemen die zich tijdens de puberteit en daarna voordoen en de manier waarop zij daarmee omgaan. Ook de onmogelijkheden waarmee Daphne haar ouders nogal eens opzadelt, krijgen veel aandacht. Daphne is een begaafd meisje, tegelijk impulsief en onrustig. Redelijk instabiel zou je haar kunnen noemen. Dus bestaan er rond haar bijvoorbeeld al snel grote financiële zorgen. Wilde Daphne nog eens terug naar Indonesië? Geen sprake van. Ondanks de aandacht die haar ouders aan haar geboorteland gaven, kwamen er van hun dochter geen duidelijke signalen dat ze die reis eens wilde maken. Ze had meer interesse in de Verenigde Staten.

Het boek al lezende kwamen mij veel gedragskenmerken van Daphne bekend voor. Daarmee besefte ik wat een opgave Daphne haar ouders heeft gegeven. Tegelijk is de liefde van Lilian en haar man vrijwel onverwoestbaar. En steeds weer blijkt hoezeer Daphne haar ouders nodig heeft. Het is uiteindelijk een tragisch verhaal geworden. Daphne overlijdt aan een zeldzame ziekte, nota bene vier maanden nadat ze haar zoontje Max heeft gekregen. Juist ook aan die laatste paar maanden van het leven van Daphne geeft Lilian veel aandacht. Steeds weer laat ze op een prachtige manier zien hoezeer zij met haar dochter bezig is en haar tracht bij te staan.

Het is een mooi en goed leesbaar boek geworden. Het verhaal van een adoptiegezin dat zozeer verlangde naar hun eerste kind en dit ook weer moet missen.

Lilian laat het boek eindigen met allemaal brieven van familie, vrienden en bekenden die Daphne goed hebben gekend. Het zijn brieven die vooral zijn bedoeld voor Max, als herinnering aan zijn zo jong gestorven moeder. Een moeder die hij alleen maar via verhalen, foto's en deze brieven o.a. zal kennen.

Het is een heel bijzonder boek. Het is de getuigenis van de onvoorwaardelijke liefde van een adoptiemoeder voor haar dochter die op zo jonge leeftijd overlijdt. Tegelijk is het een eerlijk boek. Openhartig getuigt zij van tekortkomingen. Zij misschien wel te veel aandacht aan de dochter heeft besteed, dat tegelijk tijdelijk ten koste ging van beide zonen.

Al met al is dit boek zeer de moeite waard om te lezen. Mij boeide het zeer.

En tot slot. Het contact van Daphnes ouders met Luis, haar echtgenoot, en hun nu (juli 2013) vierjarige kleinzoon Max is uitstekend. Max is een familiekindje die daarbij ook nog eens heel veel op Daphne lijkt.

René Hoksbergen
(emeritus hoogleraar adoptie)

© Lilian van de Water - "Een kindje groeide in mijn hart"